Tarih ve Kültür Ekseninde Orta Aras Havzası

Özet

Urartu Krallığı Antik Yakındoğu’nun marjinal kesimi kabul edilen Dağlık Doğu Anadolu ve Güney Kafkasya topraklarındaki ilk merkezi politik oluşumdur. Krallık bu dağlık kesimde Van-Sevan ve Urmiye gölleri arasında kalan topraklarda 300 yıl boyunca hâkimiyet kurabilmiştir. Van Gölü Havzası
merkezli Urartu Krallığı Van Gölü, Sevan Gölü ve Urmiye Gölü arasında kalan topraklarda etkindi. Urartu Devleti’nin sınırları politik ve kültürel açıdan
çok daha genişti. Krallığın batı sınırı Fırat Nehri’ne ulaşırken doğu özellikle
kuzeydoğu sınırı Sevan Gölü kıyılarına ulaşmaktaydı. Urartu Krallığı’nın
sosyo-ekonomik ve sosyo-politik yapısı büyük oranda tarım ve hayvancılığa
dayalı idi. Urartu kralları vergi ve ganimet gelirlerine dayalı bir yayılım politikası izlemişlerdir. Bu politika kurucu krallar olan Sarduri, Menua ve İşpuini
tarafından başlatılır. Krallığın yayılım seferleri ülkenin dört bir yönüne doğru
gerçekleştirilir. Bizim açımızdan önemli olan yayılım, kuzeye doğru olan yayılımdır. Bu yayılımda sempozyuma konu olan Aras bilhassa Orta Aras Havzası çok önemli bir konuma sahipti. Bu havza tarım ve hayvancılık açısından
çok zengin bir potansiyele sahip olduğu için Urartu’nun öncelikli hedefiydi.
Ayrıca bu topraklar daha kuzeydeki Sevan Gölü’ne ulaşmak için çok özel bir
konuma da sahipti. Verimli Aras Havzası her çağda birçok topluluğa ve kültüre ev sahipliği yapmıştır. Urartu döneminde de bölgede çok sayıda yerel kabile ve krallık bulunmaktaydı. Bunlar Urartu’nun rakipleriydiler. Bu çalışmada Urartu yazılı belgeleri ve Aras Havzası’ndan gelen arkeolojik veriler
ışığında Urartu Krallığı’nın kuzey yayılımı ve bu yayılımda Aras Havzası’nın
konumu analiz edilecektir.

Künye