“Uluslararası Trabzon ve Batum Barış Konferansları (1918) Çalıştayı” Atatürk Araştırma Merkezi’nde Gerçekleştirildi

---

12 Aralık 2025

Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı tarafından “Uluslararası Trabzon ve Batum Barış Konferansları (1918)” Çalıştayı, 10 Aralık 2025 tarihinde Atatürk Araştırma Merkezi toplantı salonunda düzenlendi. Program, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkan Yardımcısı ve Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Doç. Dr. Zeki Eraslan’ın açılış konuşmasıyla başladı ve ATAM tanıtım filmi ile Trabzon ve Batum Barış Konferanslarını konu edinen özel video gösterimi ile devam etti. Yürütücülüğü ATAM Bilimsel Çalışmalar Müdürü Selcan Koçaslan tarafından sürdürülen çalıştayda, 1918 Trabzon ve Batum Konferanslarına ilişkin birinci el kaynaklar, diplomatik süreçler ve arşiv belgeler Türkiye ve Gürcistan’dan katılım sağlayan akademisyenler tarafından kapsamlı ve çok yönlü bir biçimde ele alındı. 1918 Konferanslarının diplomatik arka planı çok yönlü ele alındı.

Uluslararası Trabzon Ve Batum Barış Konferanslari (1918) Programı çerçevesinde;

• Prof. Dr. Enis Şahin, konferansların siyasal arka planını ve Osmanlı Devleti’nin diplomatik tutumunu,

• Dr. Irakli Iakobashvili, Gürcistan Ulusal Arşivi’nin yayımladığı kapsamlı eserdeki belgelerin niteliğini ve ortaya çıkış sürecini,

• Prof. Dr. Roin Kavrelishvili, belgelerin Türkiye tarihi araştırmaları açısından önemini,

• Doç. Dr. Yunus Ekici, Batum Konferansı ile Mondros Ateşkes Antlaşması arasındaki gelişmeleri,

• Dr. Öğr. Üyesi Maia Meskhidze, Batum meselesinin uluslararası diplomasi içindeki yerini,

• Dr. Öğr. Üyesi Yeliz Usta, Osmanlı–Gürcü diplomatik belgelerinin Türk tarih yazımına katkılarını,

• Arş. Gör. Azranur Özen ise Osmanlı arşivlerindeki Batum kayıtlarını ele alan sunumlar gerçekleştirdi.

Konferans belgelerinin hem içerik ve özgünlük hem de tarih yazımına katkı açısından yüksek akademik değer taşıdığı yönünde ortak görüşe varıldı.

Eserin Türkçeye kazandırılması ve ortak araştırmalar masaya yatırıldı.

Çalıştayda, Gürcistan Ulusal Arşivi tarafından yayımlanan 468 sayfalık “Trabzon ve Batum Barış Konferansları, 1918 Şubat-Mayıs, (Belgeler ve Materyaller)” başlıklı eserin Türkçeye çevrilmesine yönelik bilimsel değerlendirme yapıldı. Katılımcılar, çevirinin mot à mot “kelimesi kelimesine yöntemiyle yapılması gerektiği vurgulandı. Ayrıca çeviri sürecinde hem tarihçi hem de Rusça bilgisine sahip uzmanların görev almasının önemine dikkat çekildi.

Toplantıda Türkiye ve Gürcistan arasında:

• Ortak araştırma projeleri,

• Yayın iş birlikleri,

• Arşiv çalışmalarının karşılaştırmalı yürütülmesi,

• Araştırmacı değişim programları

gibi yeni iş birliği alanları da değerlendirildi.

Dr. Irakli Iakobashvili, Çalıştay sonunda “Trabzon ve Batum Barış Konferansları, 1918 Şubat-Mayıs, (Belgeler ve Materyaller)” başlıklı eserinin Türkçeye çeviri haklarını Kurumumuza devrettiğine ilişkin ön beyannameyi imzaladı.

Program, sonuç raporunun okunması sonrası katılım belgelerinin takdim edilmesiyle sona erdi.