Tanıkların Diliyle Kıbrıs Olayları 1955-1983

Kitap Hakkında

Bu kitap, 1955-1983 yılları arasında Kıbrıs’ta meydana gelen siyasi, askerî ve sosyal olayların içinde olan Türkiye ve Kıbrıs’ta yaşayan toplam 68 kişinin bizzat tanık ve müdahil olduğu olayları kendi ağızlarından aktaran bir sözlü tarih çalışmasıdır. Türkiye ve KKTC’de yapılan görüşmelerde cumhurbaşkanları, başbakanlar, bakanlar, generaller, diplomatlar, öğretmenler, ev kadınları gibi her seviyede insanlar yer almıştır.  Kitap, “bu hatıralar bizle beraber gitmesin” diyen insanların anlattıklarını tarihe mal etme çabasıdır. Çalışmanın tarihsel kapsamı 1955-1983 yılları arası olarak yer almaktadır. Dolayısıyla görüşülen isimler bu dönem içerisinde bizzat tanık oldukları yahut tanıklardan dinledikleri olayları anlatmaktadırlar.

Sözlü tarih, genellikle sıradan insanların, büyük tarihsel anlatıda yer verilmeyen bireysel hikâyeleri ile ilgilendiği bir alandır. Kitapta Kıbrıs’ta hem sıradan vatandaşların hikâyelerine hem de idareci ve yöneticilerin yaşadığı fakat ayrıntısı çok fazla bilinmeyen olaylar derinlemesine görüşme yöntemi uygulanarak ortaya çıkarmaya çalışıldığı anlaşılmaktadır. Pek tabii olarak hatıraların yeniden canlandığı bu görüşmelerde tanıkların yaptığı aktarımlara hem dönemin ruhu hem de hatırlanan olaylar sırasında hissedilen duyguların  sindiğine de şahit edilmektedir.

Kıbrıs olaylarını konu alan bu kitapta, incelenen sürecin neden 1955 yılından başlatıldığı merak konusu olabilir. Cevabı, bu tarihin, Türkiye’nin uluslararası düzeyde Kıbrıs’ta taraf ve müdahil olmaya başladığı tarih olmasıdır. Çalışmanın üst tarihsel sınırı olan 1983 yılı ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilan edildiği tarihtir. Ancak belki de çok daha fazla merak konusu olabilecek bir husus, tanıkların aktarımlarının Kıbrıs tarihine nasıl bir katkı sunduğudur. Bunun ayrıntıları kitapta yer almaktadır.

Bu çalışmada Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) hakkında da ayrıntılı bilgiler bulunmaktadır. Genelkurmay Seferberlik Tetkik Dairesi’nde Kurmay Albay İsmail Tansu, TMT fikrinin nasıl oluştuğu ve nasıl hayata geçtiği konusunda birincil kaynak kişi olarak bizzat yaşadıklarını anlatmaktadır.

Özetle kitapta, Kıbrıs Adasında  uzun yıllar Dünyanın gözü önünde sistematik olarak yok edilmeye çalışılan Türk halkının direniş hikayesine yer verilmektedir. Kıbrıs Türklerinin yaşadığı her türlü baskı, şiddet, yokluk ve maruz kaldığı zulüm, katliam, savaş suçları kayıt altına alınmıştır. Ayrıca kitapta Türkiye ve Kıbrıs’ta yaşanan siyasi ve diplomatik gelişmeler de bütün canlılığı ile ortaya konulmaktadır. Kıbrıs Barış Harekâtının 50.Yıldönümünde Kıbrıs tarihine dair pek çok yeni bilgilerle beraber şimdiye kadar söylenti düzeyinde kalan kimi duyumlar da bizzat şahitlerince aktarılarak hem bugünün nesillerine hem de gelecek nesillerin tarihçi, araştırmacı ve meraklılarına sunulmaktadır.