Milli Direnişten İstiklal Harbi’nin İlk Zaferine Maraş’ın Kurtuluşunun 100. Yılı

Özet

1918 yılı 30 Ekim’inde imzalanan Mondros Mütarekesi, Türk milletinin önünde çok zor günler, haftalar, hatta aylar olacağının habercisi gibidir. Türk ordusu sekiz yıldır doğuda, batıda, güneyde düşmanlarla çarpışıp Çanakkale’de, Kutü’l Amare’de ve Bakü’de destan
yazmış olmasına rağmen bu makûs talihten kaçamamıştır.
Mondros Mütarekesi’nden sonra İtilaf Devletleri tarafından işgal
edilen yerler arasında İzmir, Muğla, Antalya, Adana, Mersin, İskenderun gibi birçok şehrin yanı sıra Maraş da vardı. Maraş, İngiliz ve
Fransızların kendi aralarında yaptıkları Sykes-Picot antlaşmasını uygulamaya koyabilmek için önce İngilizler tarafından işgal edilmiş,
daha sonra İngilizler burayı Musul’a karşılık Fransızlara bırakmıştı.
Hâlbuki Mondros Mütarekesi, İtilaf Devletlerine Maraş ve çevresini
işgal etme hakkı vermiyordu.
Maraş Millî Mücadelesi, işgal ordusunda görevli bazı subayların
anılarını yayımlamasıyla erken tarihlerde literatürde yer aldı. Bunlara, 1921 yılında Fransız işgal kuvvetlerinde komuta kademesinde
yer alan Albay Brémond tarafından kaleme alınan “La Cilicie en
1919-1920” ve 1937 yılında yine Fransız ordusunda görev alan Paul
Du Véou’nun yazdığı “La Passion de la Cilicie 1919-1922” adlı çalışmalar örnek gösterilebilir. 1920’li yıllarda Çukurova’nın durumu bazı
makalelere de konu oldu. Price Clair, “Present Turkish Rule in Cilicia”, başlıklı çalışmasını 1922 yılında New York’ta Current History,
dergisinde yayımladı. Aynı yıl Major Compton, “The French Campaign of 1920–21 in Cilicia” adını verdiği makalesini Royal United Service Institution Journal dergisinde yayımladı

Künye