Kutül Amare Zaferi I. Dünya Savaşı’nda Irak Cephesi

Özet

Bilindiği üzere Osmanlı ordusunun Harb-i Umumi (I. Dünya Savaşı)’de mücadele ettiği cephelerden biri olan Irak Cephesi’nde, İngiltere ile Osmanlı Devleti
arasında başta Selman-ı Pak ve Kutü’l-Amâre olmak üzere pek çok muharebe vuku
bulmuştur. İngilizler, Osmanlı ordusu tarafından önce Selman-ı Pak’ta yenilgiye
uğratılmış ve bunu müteakiben de Kasım 1915’te Kutü’l-Amâre’de kuşatılmıştır.
Uzun süren bir kuşatmanın sonunda 29 Nisan 1916’da Charles Townshend’in
komutasındaki İngiliz tümeni komuta kademesi ile birlikte esir alınmıştır. Kutü’lAmâre Zaferi veya kısa adıyla Kut Zaferi hem yerli, hem de yabancı basında geniş şekilde yer almıştır. Bu zafer Osmanlı için büyük bir moral kaynağı oluşturmuş birçok yerde kutlamalar yapılmıştır. Ayrıca Kut Zaferi, Osmanlı Devleti’nin
müttefiki olan Almanya ve Avusturya’nın başkentleri Berlin ve Viyana’da sevinç
gösterilerine neden olmuş ve şehirler bayraklarla donatılmıştır. Peşte, Sofya gibi
diğer müttefiklerin başkentlerinde de kutlamalar gerçekleştirilmiştir. İngilizler
bu cepheyi açarken mutlak zafer kazanacaklarını düşünüyorlardı. Ancak sonuç
bekledikleri gibi olmadı. Kutü’l-Amâre’deki bu mağlubiyeti, İngiltere’nin büyük
itibar kaybetmesine sebep olmuştur.
Elinizdeki bu kitap; günümüzde çok fazla bilinmeyen Kûtü’l-Amâre
Zaferi’ni 100. yılında anmak, I. Dünya Savaşı’nda Irak Cephesi üzerine üretilen
yeni bilgileri bilim dünyasına ve kamuoyuna sunmak amacıyla Atatürk Kültür,
Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı, Mardin
Artuklu Üniversitesi Rektörlüğü ve Bağcılar Belediyesi Başkanlığı işbirliğinde 28 – 29 Nisan 2016 tarihleri arasında Mardin’de düzenlenmiş olan “Kutü’lAmâre Zaferi’nin 100. Yılı Münasebetiyle I. Dünya Savaşı’nda Irak Cephesi
Uluslararası Sempozyumu”nda sunulan ve hakem değerlendirmesi sonucu kitapta
yayımlanması uygun bulunan bildirilerden oluşmaktadır. Sempozyuma Almanya,
Azerbaycan, Irak, İran, Mısır ve Türkiye’den bilim insanları katılmıştır.
Tarih, kültür ve gönül coğrafyamızın bir parçası olan bu bölge, Harb-i Umumi
(I. Dünya Savaşı) sürecinde olduğu gibi 100 yıl sonra da büyük çatışmalara sahne
olmakta ve siyasi coğrafya yeniden şekillendirilmeye çalışılmaktadır. Ümit edilmektedir ki bu kitap, I. Dünya Savaşı’nda Irak Cephesi ve Kutü’l-Amâre Zaferi
gibi önemli bir konuda bilim dünyasına, konuya merak duyan kişilere akademik
olarak katkı sunacaktır.

Künye