Cumhuriyet’in Kuruluşundan Günümüze Eğitimde Kademeler Arası Geçiş

Özet

Dünyada bugün ilk, orta, yükseköğretim ve lisansüstü öğretim olarak ortaya çıkan öğretim kademeleri hangi dönemlerde, neden ve nasıl ortaya çıktı? İlköğretimden ortaöğretimin, ortaöğretimden üniversite kademesi ayrılırken öğretmen yetiştirme, ders programı, bina vs. açısından ne gibi karışıklık ve tartışmalar yaşandı? Kademeler birbirinden ayrıldıktan sonra diplomalar, belgeler vs. oluşması ve eğitim kurumlarının bunları tanıması nasıl gelişti? Kademeler arası geçişte diploma geçerliliğinden seçme sınavlarına ve yönlendirmeye nasıl uygulamalar gerçekleşti? Eğitimin alt kademelerden itibaren herkese hitap etmesiyle yönlendirme sistemlerinin çöküşü ve sınavlara dayanma neden ortaya çıktı? Fransa’daki gibi liseler veya Grandes école hazırlık sınıfları (Prepa) bize çözüm olabilir mi? Sınavların evriminde sözlü ve kompozisyon tipi yazılı sınavlardan test tipi yazılılara neden ve nasıl geçildi? Üniversiteye öğrenci seçmede değişik ve özel seçme kuruluşları kurulabilir mi, üniversiteler grup grup (Ivy League veya Russel Group gibi) kendi ayrı seçme organizasyonlarını yapabilir mi? 19. yüzyıldaki “herkese ilköğretim” politikası sonucu ilköğretimin sınavsız ve comprehensive olarak düzenlemesi ve eğitimin ilköğretim kademesinde demokratik yapılanmanın ortaya çıkması sağlandı. Ancak bazı kapitalist ülkelerde national curriculum uygulamaları, bunun sonucunda yapılan ulusal test uygulamaları ve buradan alınan puanlara göre okullar sıralamasının yapılması, herkese okul seçme hürriyetinin tanınması buradaki eşit uygulamaları bozmaktadır. Almanya’da uygulanan yönlendirme uygulamalarının karşılaştığı zorluklar nelerdir? 20. yüzyıl “herkese ortaöğretim” politikası izlenmesine ve genelde çağ nüfusunun yaklaşık %80’ine ortaöğretim yaptırılmasına rağmen bu kademede okul farklılıklarının ortaya çıkması geçişin düzenlenmesine neden oldu. Bu okulların üniversitelere öğrenci hazırlaması da liseler arasında farklılık ortaya çıkardı. Ortaöğretimde yapılan yönlendirme yükseköğretimde yapıl(a)madı. Değişik sınav uygulamaları yapıldı. 21.yüzyıl “herkese yükseköğretim” politikası uygulamalarıyla geçecek. Acaba yükseköğretimdeki yaygınlaşma ortaöğretime geçişleri anlamsız kılacak mı? Gelecekte yüksek lisans ve doktora kademelerine geçişler bugünkü üniversite sınavları gibi tartışmaya başlanılacak mı?

Künye