Cumhuriyet Devrinin Bir Serhat Vilayeti Hakkâri Uluslararası Sempozyumu

Özet

Bu çalışmada Hakkâri ve İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması Düzey 2’ye göre Türkiye’nin 26 bölgesinden biri olan TRB2 bölgesinde konut satışları incelenmiştir. TRB2 bölgesi Bitlis, Hakkâri,
Muş ve Van illerinden oluşmaktadır. Çalışmada temel olarak konut
talebini etkileyen faktörler üzerinde durulmuştur. Bu amaçla konut
kredisi faiz oranları, konut fiyatları ve ekonomik faaliyet düzeyindeki
değişmelerin konut talebi üzerindeki etkisi tahmin edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada kullanılan veriler TCMB elektronik veri dağıtım sisteminden alınmış olup Ocak 2013 ile Ağustos 2018 dönemini kapsamaktadır. Çalışmada Hakkâri ve TRB2 bölgesinde aylık toplam konut satışlarına ait istatistiklerin yanı sıra ipotekli ve ipoteksiz konut satışları
ile yeni ve ikinci el konut satışlarına ait istatistikler de kullanılmıştır.
Böylelikle hem konut satışlarının dağılımı hem de konut talebini etkilediği beklenen değişkenlerin bu ayırımlara göre farklılıklar gösterip
göstermediği belirlenmeye çalışılmıştır.
Çalışmada öncelikle Hakkâri’de ve TRB2 bölgesinde konut satışlarının araştırma döneminde nasıl değiştiği ele alınmıştır. Diğer ekonomik faaliyetlerle karşılaştırıldığında konut satışlarında kayıt dışılığın
hayli düşük olması beklenir ve bu göstergedeki değişimler ilgili bölgede refah düzeyindeki değişmelere ilişkin daha sağlıklı bilgi verebilir.
Ardından Hakkâri ve TRB2 bölgesinde konut satışlarının Türkiye geneli ile korelasyon gösterip göstermediği incelenmiştir. Bu inceleme
toplam konut satışlarının yanı sıra ipotekli, ipoteksiz, yeni ve ikinci el konut satışları için de yapılmıştır. Bunun yanı sıra, çalışmada Hakkâri
ve TRB2 bölgesindeki konut satışlarının faiz oranı, konut fiyatları ve
sanayi üretimi ile korelasyonlu olup olmadığı da incelenmiştir. Korelasyon incelemelerinin ardından çalışmada TRB2 bölgesi için konut
talep denklemi tahmin edilmiştir. Bunun için Pesaran, Shin ve Smith
(2001) tarafından geliştirilen ARDL sınır testi yaklaşımı kullanılmıştır.
Bu tahmin sonucunda konut kredisi faiz oranlarının, konut fiyatlarının, ekonomik faaliyet düzeyindeki değişmelerin konut talebi üzerindeki etkileri toplam, ipotekli, ipoteksiz, yeni ve ikinci el konut satışları
üzerindeki etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. ARDL modeli tahmin sonuçları TRB2 bölgesinde konut satışlarının ekonomik faaliyet düzeyine ve konut fiyatlarına olan duyarlılığının pozitif ve önemli derecede
yüksek olduğunu göstermiştir. Konut kredisi faiz oranındaki değişmelerin ise sadece ipotekli konut satışlarını negatif yönde etkilediği görülmüştür.

Künye