Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı Yayınları Arasına 3 Yeni Eser Daha Ekledi
26 Haziran 2023
Prof. Dr. Mehmet Seyfettin EROL tarafından derlenen “Kazakistan” başlıklı eser
20. yüzyılın en önemli jeopolitik depremlerinden birini oluşturan Sovyetler Birliği’nin dağılması, Çarlık Rusya’sından beri süregelen işgal süreçlerinin kopardığı ilişkilerin yeniden tesisi ve bir “Türk Dünyası Birliğinin” kurulması fırsatını yaratmıştır. Bağımsızlığından itibaren geçen 25 yıl, dünya tarihi açısından olmasa da gerek iç gerekse dış politikada kendi kimliğini yerleştirmek isteyen genç ve egemen Kazakistan devleti açısından son derece önemli bir süredir. Jeopolitik konumu, yeni ve geniş bir pazar olması, sahip olduğu çok zengin hammadde kaynakları ve Avrupa ile Asya’yı birbirine bağlayan yol üzerinde bulunması nedeniyle Kazakistan, son dönem uluslararası ilişkiler alanındaki çalışmalarda ön plana çıkan ülkelerden biri haline gelmiştir. Bu eser, yayınların az olduğu Kazakistan’ın tarihi, iç politik yapılanması, dış politikası, ekonomisi, enerji politikaları ve sosyal yapısına ilişkin bilgi eksikliğini bir ölçüde giderme ve araştırmacılara kaynak olma amacı taşımaktadır. Çalışma, değerli uzmanların anılan konular çerçevesindeki incelemelerinin yer aldığı toplam on bir makaleden oluşmaktadır.
“Özbekistan” adlı eser:
Hem Rusya Çarlığı hem de SSCB döneminde Batı ile Doğu’nun hâkimiyet mücadelesinin merkezi olan Özbekistan toprakları, 20. yüzyılın başında Sovyet endüstrisinin Orta Asya’daki merkezi olmuştur. Özbekistan, kadim Türk coğrafyasının tam ortasında Orta Asya’da Türk kültürünün mirasçısı olarak tarih boyunca elde ettiği üstünlüğü SSCB dağıldıktan sonra da sürdürmüştür. Özbek millî kimliği üzerinde yeniden kadim kültürüne sahip çıkan Özbekistan, günümüzde Yeni İpek Yolu, Büyük Orta Asya Projesi, terör ve uyuşturucuyla mücadele, Avrasya ekonomik Birliği, enerji kaynaklarının taşınması vb. imkânlar açısından uluslararası önemi yüksek bir ülkedir.
Prof. Dr. Salih YILMAZ tarafından derlenen eser, SSCB’den ayrıldıktan sonra diğer Orta Asya ülkelerinden farklı olarak içine kapanan Özbekistan’ın, yayınların oldukça az olduğu tarihi, kültürü, enerji politikası, dış politikası ve ekonomisine dair on bölümden oluşmakta ve bu coğrafyaya ilişkin araştırmalara kaynaklık etme amacını taşımaktadır.
“On Yıllık Harpte Askeri Harekât Değerlendirmeleri (1912-1922)” başlıklı eser :
Özellikle Avrupalı devletlerin emperyalist emeller ile uyguladıkları politikalar 1900’lü yılların başından itibaren hız kazanmış ve Osmanlı Devleti’nin bütün kıtalardaki toprakları abluka altına alınmıştır. Trablusgarp Savaşı ile başlayan 10 yıllık harp süreci Balkan Savaşları’nda dramatik bir tabloya dönüşmüş ve nihayet Birinci Dünya Harbi’nde İtilaf Devletleri açısından hedeflenen noktaya ulaşılmıştır. Birinci Dünya Harbi’nin galip devletleri, Mondros Mütarekesi ile Osmanlı Devleti’ni tam bir baskı altına alarak Türk ordusunu etkisiz hale getirmişlerdir. Aralarında yaptıkları bir takım gizli anlaşmalarla Osmanlı Devleti’ni paylaşma planları yapan İtilaf Devletleri ve idarecileri, çok ağır şartları kapsayan Mütareke’nin uygulanmasında Türk milletinin varlığını ortadan kaldırmayı hedeflemişlerdir.
Savaşların ve askerî harekâtların analizi özellikle günümüz strateji ve taktiğinin açıklanması ve sorgulanması açısından önem arz etmektedir. Bu çerçevede bir askerî harekâtın analizi, jeopolitik ve jeostratejinin anlaşılmasına ve dolayısıyla mevcut stratejik, taktik ve lojistik esasların geliştirilmesine katkı sağlamaktadır. Türk milletinin topyekûn mücadelesi olan İstiklal Savaşı’nın cephelerini askerî harekât açısından değerlendirmek ve bu mücadelenin her yönüyle ele alınarak değerlendirmesini yapmak askerî araştırmalar için zorunluluktur. Millî Mücadele’nin 100’üncü yılı münasebetiyle hazırlanan bu eserde, 10 yıllık harbe ilişkin farklı cephelerden örnekler analiz edilerek değerlendirilmiştir. Farklı sempozyumlarda sunulmuş ve dergilerde yayımlanmış olan makaleler, harp tarihine katkı sağlayacağı fikri ile bu eser kapsamında birleştirilmiştir.